Fragm. A 5 – Missale Augustense

Őrzőhely:
Raktári jelzet:
Fragm. A 5
Töredék nyelve:
Töredék kora:
Terjedelem:
1 levél, 1 csík
Töredék őrzési módja:
Töredékgyűjteményben
Másodlagos felhasználás:
Kötéstábla
Töredék fizikai állapota:
Sárgásbarna, kissé kopott, foltos pergamenlevelek, f. 1 felső margójához f. 2 hozzáragasztva. Közös méretük 495×250 mm. A könyvkötőnek f. 1-nél nagyobb pergamenre volt szüksége. A kapott ív sarkait levágta. A töredék restaurálásakor a ragasztást meghagyták. Az f. 1 belső kolumnájának belső széléről 2–3 betű levágva, az f. 2 egy fólió felső negyede.
Íróanyag:
Pergamen
Töredék mérete:
390x250 mm; 100x240 mm
Írástükör:
Kéthasábos írástükör: 380×95+13+95 mm
Írás kora:
Vonalazás:
Vonalazás tintával
Kezek száma:
2
Használói kezek:
egy 16/17. századi kéz
Szöveg típusa:
Szöveg önállóan
Sorok száma ténylegesen:
29
Díszítés
Fekete majuszkulák vörös megerősítővonalakkal.
Rubrikált.
Későbbi bejegyzések, pecsétek:
A töredéken: f. 1v alsó margóján helységnév: Gaildorf (augsburgi egyházmegye); f. 2v XIII (19. század, fekete tinta).
Őrző dokumentum:
Ismeretlen
Keletkezés helye:
Délnémet terület – Augsburgi egyházmegye (ld. tartalom)
Használat helye:
Augsburgi egyházmegye (lásd Gaildorf bejegyzés).
Tartalmi leírás
Cím:
Missale Augustense
Műfaj:
Alcím:
Conversio Pauli ap., Policarpi presb., Oct. Agnetis virg., Brigittae virg., Purificatio Mariae, Blasii ep., Agathae virg., Altonis conf., Scholasticae virg., Valentini m., Julianae virg., Cathedra s. Petri, Vigilia et in die Matthiae ap., Gregorii papae, Gertrudis virg., Benedicti abb., Annuntiatio Mariae, Ambrosii ep., Translatio Udalrici, Tiburtii et Valeriani, Senesii m.; Dionysii et soc., Gereonis et soc., Calixti papae, Ianuarii et soc., Undecim milium virg.; Vigilia et in die Simonis et Judae; Omnium sanctorum, Caesarii
f. 1r-v [In Conversione s. Pauli] Comm. Amen dico vobis quod vos. – Policarpi presb. Intr. Letabitur iustus; Gr. Os iusti meditabitur; All. V. Beatus vir qui suffert; Tr. Desiderium anime; Off. Posuisti Domine; Comm. Qui vult venire. – Oct. Agnetis Intr. Vultum tuum deprecabuntur; Gr. Specie tua et pulchritudine; All. V. Diffusa est gracia; Tr. (áthúzva) Qui seminant, (16–17. századi kéz) Audi filia; Off. Diffusa est gracia; Comm. Simile est regnum celorum. – (Utólagos kiegészítés, 16–17. századi kéz): Sancta Anastasia ut de sancta Elisabeth. Brigide virg. Intr. Dilexisti iusticiam; Gr. Dilexisti iustciam; All. V. Specie tua et pulchritudine; Tr. Audi filia et vide; Off. Offerentur; Comm. Diffusa est gracia. – Purificacio s. Marie Require in proprio loco (vörössel). – Blasii ep. Intr. Os iusti meditabitur; Gr. Os iusti meditabitur; All. V. Letabitur iustus; Tr. Qui seminant; Sequ. Hic sanctus; Off. In virtute tua; Comm. Qui vult venire. – Agathe virg. Require in proprio loco (vörössel). – Altonis conf. Intr. Letabitur iustus; Gr. Os iusti meditabitur; All. V. Beatus vir qui timet; Off. In virtute tua; Comm. Fidelis servus. – Scolastice virg. Intr. Dilexisti iusticiam; Gr. Specie tua et pulchritudine; All. V. Egregia sponsa; Tr. Audi filia et vide; Off. Diffusa est gracia; Comm. Quinque prudentes. – Valentini m. Require in proprio loco (vörössel). – Iuliane virg. Intr. Loquebar de testimoniis; Gr. Diffusa est gracia; Tr. Qui seminant; Off. Offerentur; Comm. Feci iudicium. – Kathedra s. Petri Require in proprio loco (vörössel). – Vig. Mathye Intr. Ego autem. Per totum. – In die Mathye Intr. Iudicant sancti; Gr. Nimis honorati; Tr. Qui seminant; Off. Michi autem; Comm. Dico autem vobis amicis. – Gregorii pape Require in proprio loco (vörössel). – Gerdrudis virg. Intr. Dilexisti iusticiam; Gr. Dilexisti iusticiam; Tr. Audi filia et vide; Off. Filie regum; Comm. Simile est regnum. – Benedicti abb. Intr. Iustus ut palma; Gr. Os iusti meditabitur; Tr. Beatus vir qui timet; Off. Gloria et honore; Comm. Fidelis servus. – Annunciacio Marie Intr. Rorate celi desuper; Gr. Tollite portas; Tr. (áthúzva) Audi filia et vide, (16–17. századi kéz) Qui […]; Off. Ave Maria gracia; Comm. Ecce virgo concipiet. – Ambrosii ep. infra Quadragesimam Intr. Sacerdotes Dei; Gr. Os iusti meditabitur; Tr. Beatus vir qui timet; Off. Inveni David; Comm. Domine quinque talenta. – Ambrosii in tempore paschali Intr. Aqua sapiencie; All. V. Filii Syon letamini; All. V. Christus resurgens; Sequ. Carmen suo; Off. Confitebuntur; Comm. Letabitur iustus. – Transl. Udalrici proxima feria secunda post octavam Pasche celebratur. Intr. Protexisti me; All. V. Iuravit Dominus; All. V. Christus resurgens; Sequ. Victime paschali; Off. Repleti sumus; Comm. Letabitur iustus. – Tiburcii et Valeriani Require in proprio loco (vörössel). – Senesii m. Intr. Protexisti me; All. V. Letabitur iustus; All. V. Christus resurgens; Off. Confitebuntur; Comm. Letabitur iustus.


f. 2ra [Dionysii et soc.] Comm. Dico autem vobis.Gereonis et soc. Intr. Multe tribulaciones; Gr. Vindica Domine; All. V. Te martyrum; Off. Anima nostra; Comm. Posuerunt mortalia — Kalyxti pape Intr. Statuit ei Dominus; Gr. Iuravit Dominus.


f. 2rb [Ianuarii et soc. eius] Comm. Iustorum anime. — Undecim milium virg. Intr. Gaudeamus omnes; Gr. Timete Dominum; All. V. Adducentur regi; Sequ. kivakarva, egy 16/17. századi kéztől pótolva: Magne Deus mirabilis; Off. Offerentur.

f. 2va [Vig. Symonis et Iude Gr.] Vindica Domine; Off. Exultabunt; Comm. Iustorum anime — Symonis et Iude Intr. Michi autem nimis; Gr. Nimis honorati.


f. 2vb [Omnium sanctorum Sequ.] Omnes sancti seraphin; Off. Letamini in Domino; Comm. Signa eos qui. — Cesarii Intr. Confessio et pulchritudo; Gr. Iustus non conturbabitur; All. V. Letabitur iustus; Off. In virtute tua; Comm. Qui vult venire.
Tartalmi megjegyzések:
A liturgikus szöveg az augsburgi rítust követi. Vö. Missale secundum ritum Augustensis ecclesie, Auguste Vindelicorum 1510.
A leírást készítette:
Frissítés dátuma:
2025.07.02
Felhasználási lehetőségek:
A mű közkincskörbe tartozik; ingyenes letöltésének, szabad megosztásának, felhasználásának szerzői jogi akadálya nincs. A művet letöltő személy ugyanakkor a letöltéssel vállalja, hogy a kép további felhasználásakor annak forrását (MNMKK OSZK Kézirattár) minden esetben megjelöli. Kérjük, hogy nagyobb felbontású kép igénylése esetén vegye fel a kapcsolatot kollégáinkkal a manuscriptum [kukac] oszk [pont] hu e-mail-címen.
Ajánlott hivatkozás:
OSZK Kézirattár, Fragm. A 5 – Lauf Judit, Budapest, 2025
Place of preservation:
Shelfmark:
Fragm. A 5
Language:
The age of the fragment:
Dimensions:
1 leaf, 1 strip
Mode of fragment preservation:
In a fragment collection
Secondary use:
Cover
Physical condition of the fragment:
Foxed, rubbed-off, stained, two corners cropped. When restored, the two fragments were glued together in the wrong order and one line was covered.
Writing support:
Parchment
Dimensions:
390x250 mm; 100x240 mm
Layout:
Two columns: 380×95+13+95 mm
Age of script:
Ruling:
Ruled in ink
Number of hands:
2
Users' hands:
1 (16/17th century)
Text type:
Only text
Actual number of lines:
29
Decoration
Black majuscules highlighted red.
Rubricated.
Later notes, stamps:
19th century note on the verso of f. 1: Gaildorf, on the verso of f. 2 in black India ink: XIII.
Host document:
Unknown
Place of origin:
Southern German region – Bishopric of Augsburg (cf. contents)
Place of use:
Bishopric of Augsburg (cf. note on the fragment)
Description of the content
Title:
Missale Augustense
Genre:
Subtitle:
Conversio Pauli ap., Policarpi presb., Oct. Agnetis virg., Brigittae virg., Purificatio Mariae, Blasii ep., Agathae virg., Altonis conf., Scholasticae virg., Valentini m., Julianae virg., Cathedra s. Petri, Vigilia et in die Matthiae ap., Gregorii papae, Gertrudis virg., Benedicti abb., Annuntiatio Mariae, Ambrosii ep., Translatio Udalrici, Tiburtii et Valeriani, Senesii m.; Dionysii et soc., Gereonis et soc., Calixti papae, Ianuarii et soc., Undecim milium virg.; Vigilia et in die Simonis et Judae; Omnium sanctorum, Caesarii
f. 1r-v [In Conversione s. Pauli] Comm. Amen dico vobis quod vos. — Policarpi presb. Intr. Letabitur iustus; Gr. Os iusti meditabitur; All. V. Beatus vir qui suffert; Tr. Desiderium anime; Off. Posuisti Domine; Comm. Qui vult venire. — Oct. Agnetis Intr. Vultum tuum deprecabuntur; Gr. Specie tua et pulchritudine; All. V. Diffusa est gracia; Tr. (crossed out) Qui seminant, (addition by a later hand from the 16/17th century) Audi filia; Off. Diffusa est gracia; Comm. Simile est regnum celorum. — (addition by a later hand from the 16/17th century on the margin) Sancta Anastasia ut dicitur sancta Elisabeth. Brigide virg. Intr. Dilexisti iusticiam; Gr. Dilexisti iustciam; All. V. Specie tua et pulchritudine; Tr. Audi filia et vide; Off. Offerentur; Comm. Diffusa est gracia. — Purificacio s. Marie Require in proprio loco. — Blasii ep. Intr. Os iusti meditabitur; Gr. Os iusti meditabitur; All. V. Letabitur iustus; Tr. Qui seminant; Sequ. Hic sanctus; Off. In virtute tua; Comm. Qui vult venire. — Agathe virg. Require in proprio loco. — Altonis conf. Intr. Letabitur iustus; Gr. Os iusti meditabitur; All. V. Beatus vir qui timet; Off. In virtute tua; Comm. Fidelis servus. — Scolastice virg. Intr. Dilexisti iusticiam; Gr. Specie tua et pulchritudine; All. V. Egregia sponsa; Tr. Audi filia et vide; Off. Diffusa est gracia; Comm. Quinque prudentes. Valentini m. Require in proprio loco. — Iuliane virg. Intr. Loquebar de testimoniis; Gr. Diffusa est gracia; Tr. Qui seminant; Off. Offerentur; Comm. Feci iudicium. Kathedra s. Petri Require in proprio loco.Vig. Mathye Intr. Ego autem. Per totum.In die Mathye Intr. Iudicant sancti; Gr. Nimis honorati; Gr. Qui seminant; Off. Michi autem; Comm. Dico autem vobis amicis. — Gregorii pape Require in proprio loco. — Gerdrudis virg. Intr. Dilexisti iusticiam; Gr. Dilexisti iusticiam; Tr. Audi filia et vide; Off. Filie regum; Comm. Simile est regnum. — Benedicti abb. Intr. Iustus ut palma; Gr. Os iusti meditabitur; Tr. Beatus vir qui timet; Off. Gloria et honore; Comm. Fidelis servus. — Annunciacio Marie Intr. Rorate celi de super; Gr. Tollite portas; Tr. (crossed over) Audi filia et vide, (addition by a later hand from the 16/17th century) Qui […]; Off. Ave Maria gracia; Comm. Ecce virgo concipiet. — Ambrosii ep. infra quadragesima Intr. Sacerdotes Dei; Gr. Os iusti meditabitur; Tr. Beatus vir qui timet; Off. Inveni David; Comm. Domine quinque talenta. — Ambrosii in tempore paschali Intr. Aqua sapiencie; All. V. Filii(!) Syon letamini; All. V. Christus resurgens; Sequ. Carmen suo; Off. Confitebuntur; Comm. Letabitur iustus. — Transl. Udalrici proxima feria secunda post octavam pasche celebratur. Intr. Protexisti me; All. V. Iuravit Dominus; All. V. Christus resurgens; Sequ. Victime paschali; Off. Repleti sumus; Comm. Letabitur iustus. — Tiburcii et Valeriani Require in proprio loco. — Senesii m. Intr. Protexisti me; All. V. Letabitur iustus; All. V. Christus resurgens; Off. Confitebuntur; Comm. Letabitur iustus.

f. 2ra [Dionysii et soc.] Comm. Dico autem vobis.Gereonis et soc. Intr. Multe tribulaciones; Gr. Vindica Domine; All. V. Te martyrum; Off. Anima nostra; Comm. Posuerunt mortalia — Kalyxti pape Intr. Statuit ei Dominus; Gr. Iuravit Dominus.

f. 2rb [Ianuarii et soc. eius] Comm. Iustorum anime. — Undecim milium virg. Intr. Gaudeamus omnes; Gr. Timete Dominum; All. V. Adducentur regi; Sequ. erased, addition by a 16/17th century hand: Magne Deus mirabilis; Off. Offerentur.

f. 2va [Vig. Symonis et Iude Gr.] Vindica Domine; Off. Exultabunt; Comm. Iustorum anime — Symonis et Iude Intr. Michi autem nimis; Gr. Nimis honorati.

f. 2vb [Omnium sanctorum Sequ.] Omnes sancti seraphin; Off. Letamini in Domino; Comm. Signa eos qui. — Cesarii Intr. Confessio et pulchritudo; Gr. Iustus non conturbabitur; All. V. Letabitur iustus; Off. In virtute tua; Comm. Qui vult venire.

Comparison:
The liturgical text follows the rite of Augsburg. Cfr. Missale secundum ritum Augustensis ecclesie, Auguste Vindelicorum 1510.
General observations:

Described by:
Last update:
2025.07.02
Copyright:
This manuscript is public domain. It may be freely downloaded, shared, and used. The person downloading the image, however, thereby undertakes to specify the source of the image (Hungarian National Museum Public Collection Centre, Budapest, National Széchényi Library, Manuscript Collection) in each case of further use. Should you require a reproduction in a higher resolution, feel free to contact our colleagues by sending an email to the address: manuscriptum [kukac] oszk [pont] hu.
Recommended link:
NSZL Manuscript Collection, Fragm. A 5 – Judit Lauf, Budapest, 2025
Aufbewahrungsort:
Signatur:
Fragm. A 5
Sprache:
Das Alter des Fragments:
Umfang:
1 Blatt, 1 Streifen
Aufbewahrungsweise:
In einer Fragmentsammlung
Sekundäre Benutzung:
Einband (äußere Seite)
Zustand des Fragments:
Vergilbte, stellenweise gerbraunte, abgeriebene, fleckige, restaurierte Pergamentbll. Die zwei nicht zusammengehörende Bll. wurden zusammengeklebt, damit ist eine Zeile Textverlust entstanden.
Beschreibstoff:
Pergament
Dimensions:
390x250 mm; 100x240 mm
Schriftspiegel:
Schriftspiegel zweispaltig: 380×95+13+95 mm
Das Alter der Schrift:
Linierung:
Mit Tinte gezogene Zeilen
Hände:
2
Hände der Glossen:
1 (16./17. Jh.)
Texttyp:
Nur Text
Eigentliche Textzeilenzahl:
29
Buchschmuck
Schwarze Majuskeln mit roten Linien ausgehoben
Rubriziert.
Spätere Einträge, Stempel:
Auf dem Fragment: 1v Ortsname: Gaildorf, 2v XIII (19. Jh., mit schwarzer Tinte).
Trägerhandschrift:
Unbekannt
Provenienz:
Süddeutscher Raum – Das Fragment ist mit dem Bistum Augsburg zu verbinden (cf. Inhalt)
Benutzugsort:
Bistum Augsburg (cf. Vermerk auf dem Fragment)
Inhaltsbeschreibung
Titel:
Missale Augustense
Gattung:
Untertitel:
Conversio Pauli ap., Policarpi presb., Oct. Agnetis virg., Brigittae virg., Purificatio Mariae, Blasii ep., Agathae virg., Altonis conf., Scholasticae virg., Valentini m., Julianae virg., Cathedra s. Petri, Vigilia et in die Matthiae ap., Gregorii papae, Gertrudis virg., Benedicti abb., Annuntiatio Mariae, Ambrosii ep., Translatio Udalrici, Tiburtii et Valeriani, Senesii m.; Dionysii et soc., Gereonis et soc., Calixti papae, Ianuarii et soc., Undecim milium virg.; Vigilia et in die Simonis et Judae; Omnium sanctorum, Caesarii
f. 1r-v [In Conversione s. Pauli] Comm. Amen dico vobis quod vos. — Policarpi presb. Intr. Letabitur iustus; Gr. Os iusti meditabitur; All. V. Beatus vir qui suffert; Tr. Desiderium anime; Off. Posuisti Domine; Comm. Qui vult venire. — Oct. Agnetis Intr. Vultum tuum deprecabuntur; Gr. Specie tua et pulchritudine; All. V. Diffusa est gracia; Tr. (durchgestrichen) Qui seminant, (mit Nachtrag von einer späteren Hand (16./17. Jh.) Audi filia; Off. Diffusa est gracia; Comm. Simile est regnum celorum. — (am Rand Nachtrag von einer späteren Hand (16./17. Jh.)): Sancta Anastasia ut dicitur sancta Elisabeth. — Brigide virg. Intr. Dilexisti iusticiam; Gr. Dilexisti iustciam; All. V. Specie tua et pulchritudine; Tr. Audi filia et vide; Off. Offerentur; Comm. Diffusa est gracia. — Purificacio s. Marie Require in proprio loco. — Blasii ep. Intr. Os iusti meditabitur; Gr. Os iusti meditabitur; All. V. Letabitur iustus; Tr. Qui seminant; Sequ. Hic sanctus; Off. In virtute tua; Comm. Qui vult venire. — Agathe virg. Require in proprio loco. — Altonis conf. Intr. Letabitur iustus; Gr. Os iusti meditabitur; All. V. Beatus vir qui timet; Off. In virtute tua; Comm. Fidelis servus. — Scolastice virg. Intr. Dilexisti iusticiam; Gr. Specie tua et pulchritudine; All. V. Egregia sponsa; Tr. Audi filia et vide; Off. Diffusa est gracia; Comm. Quinque prudentes. Valentini m. Require in proprio loco. — Iuliane virg. Intr. Loquebar de testimoniis; Gr. Diffusa est gracia; Tr. Qui seminant; Off. Offerentur; Comm. Feci iudicium. — Kathedra s. Petri Require in proprio loco.Vig. Mathye Intr. Ego autem. Per totum.In die Mathye Intr. Iudicant sancti; Gr. Nimis honorati; Gr. Qui seminant; Off. Michi autem; Comm. Dico autem vobis amicis. — Gregorii pape Require in proprio loco. — Gerdrudis virg. Intr. Dilexisti iusticiam; Gr. Dilexisti iusticiam; Tr. Audi filia et vide; Off. Filie regum; Comm. Simile est regnum. — Benedicti abb. Intr. Iustus ut palma; Gr. Os iusti meditabitur; Tr. Beatus vir qui timet; Off. Gloria et honore; Comm. Fidelis servus. — Annunciacio Marie Intr. Rorate celi de super; Gr. Tollite portas; Tr. (durchgeschtrichen) Audi filia et vide (mit Nachtrag von einer späteren Hand (16./17. Jh.)) Qui […]; Off. Ave Maria gracia; Comm. Ecce virgo concipiet. — Ambrosii ep. infra quadragesima Intr. Sacerdotes Dei; Gr. Os iusti meditabitur; Tr. Beatus vir qui timet; Off. Inveni David; Comm. Domine quinque talenta. — Ambrosii in tempore paschali Intr. Aqua sapiencie; All. V. Filii(!) Syon letamini; All. V. Christus resurgens; Sequ. Carmen suo; Off. Confitebuntur; Comm. Letabitur iustus. — Transl. Udalrici proxima feria secunda post octavam pasche celebratur. Intr. Protexisti me; All. V. Iuravit Dominus; All. V. Christus resurgens; Sequ. Victime paschali; Off. Repleti sumus; Comm. Letabitur iustus. — Tiburcii et Valeriani Require in proprio loco. — Senesii m. Intr. Protexisti me; All. V. Letabitur iustus; All. V. Christus resurgens; Off. Confitebuntur; Comm. Letabitur iustus.


f. 2ra [Dionysii et soc.] Comm. Dico autem vobis.Gereonis et soc. Intr. Multe tribulaciones; Gr. Vindica Domine; All. V. Te martyrum; Off. Anima nostra; Comm. Posuerunt mortalia — Kalyxti pape Intr. Statuit ei Dominus; Gr. Iuravit Dominus.


f. 2rb [Ianuarii et soc. eius] Comm. Iustorum anime. — Undecim milium virg. Intr. Gaudeamus omnes; Gr. Timete Dominum; All. V. Adducentur regi; Sequ. abgerieben, mit Nachtrag von einer späteren Hand (16./17. Jh.): Magne Deus mirabilis; Off. Offerentur.

f. 2va [Vig. Symonis et Iude Gr.] Vindica Domine; Off. Exultabunt; Comm. Iustorum anime — Symonis et Iude Intr. Michi autem nimis; Gr. Nimis honorati.


f. 2vb [Omnium sanctorum Sequ.] Omnes sancti seraphin; Off. Letamini in Domino; Comm. Signa eos qui. — Cesarii Intr. Confessio et pulchritudo; Gr. Iustus non conturbabitur; All. V. Letabitur iustus; Off. In virtute tua; Comm. Qui vult venire.
Vergleich:
Der liturgische Text folgt dem Augsburger Ritus. Vgl. Missale secundum ritum Augustensis ecclesie, Auguste Vindelicorum 1510.
Allgemeine Bemerkungen:

Beschrieben von:
Letzte Änderung:
2025.07.02
Anwendungsmöglichkeiten:
Das Manuskript ist gemeinfrei. Es kann kostenlos heruntergeladen, weitergegeben und verwendet werden. Beim Herunterladen des Bildes besteht jedoch die Verpflichtung, bei einer weiteren Verwendung stets die Quelle (Ungarisches Nationalmuseum Zentrum für öffentliche Sammlungen, Budapest, Széchényi-Nationalbibliothek, Handschriftensammlung) anzugeben. Sollten höhere Auflösungen von Bildern benötigt werden, kontaktieren Sie bitte unsere Kolleginnen und Kollegen unter manuscriptum [kukac] oszk [pont] hu.
Empfohlene Zitierweise:
OSZK Handschriftensammlung, Fragm. A 5 – Judit Lauf, Budapest, 2025